Στα χρόνια του ερασιτεχνικού αθλητισμού το κυπριακό στοιχείο ήταν σε πλήρη μίξη με το ελληνικό. Μην ξεχνάτε ότι στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στη δεκαετία του ’70 η εθνική ομάδα στίβου ήταν γεμάτη Κύπριους αθλητές.
Έτσι και στο ποδόσφαιρο οι Κύπριοι αντιμετωπίστηκαν σαν ομογενείς και όχι σαν ξένοι.
Την περίοδο 1959-60 στον Παναθηναϊκό αγωνίστηκε ο Παναγιώτης Σιάηλος, που σκοτώθηκε σε τροχαίο το 1963, ενώ την επόμενη σεζόν ήλθε ο Πανίκος Ιακώβου. Ακολούθησαν το 1961 ο Πανίκος Κρυστάλης και ο Δημήτρης Ζάγκυλος στην ΑΕΚ, ενώ το 1963 μας συστήθηκε ο Παύλος Βασιλείου, που έκανε μεγάλη καριέρα στον Ολυμπιακό.
Οι περισσότεροι παίκτες από τη μαρτυρική μεγαλόνησο έπαιξαν σε ομάδες της Αθήνας, καθώς ήταν κυρίως σπουδαστές. Το 1967 η τότε Κυβέρνηση αποφάσισε να εντάξει μια ομάδα από την Κύπρο στο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής, ενώ προσπάθησε να περάσει στην κοινή γνώμη το πρωτάθλημα της Κύπρου σαν ένα επιπλέον όμιλο της Β’ Εθνικής Ελλάδας.
Για επτά χρόνια λοιπόν, όποια ομάδα κατακτούσε το πρωτάθλημα στην Κύπρο έπαιζε στην Α’ Εθνική. Το παράδοξο είναι ότι όταν κατάφερε ο ΑΠΟΕΛ να κρατηθεί στην κατηγορία το 1974, ήλθε η μεταπολίτευση και καταργήθηκε η συμμετοχή κυπριακής ομάδας στην Α’ Εθνική.
Παίκτες όμως συνέχισαν να έρχονται και μάλιστα τα περισσότερε πρωτοκλασάτα ονόματα του κυπριακού ποδοσφαίρου. Και συνεχίστηκε και στα χρόνια του επαγγελματισμού με ποδοσφαιριστές που έκαναν σπουδαία καριέρα.
Σημαντική παρουσία στην Α’ Εθνική είχε και η διαιτησία, κυρίως με τον κορυφαίο Μιχαλάκη Κυριακίδη, που σφύριξε σε 38 αγώνες από το 1963 ως το 1975. Συνολικά 13 Κύπριοι διαιτητές κατά καιρούς εμφανίστηκαν στο πρωτάθλημα.
Αν η διάρκεια και τα γκολ είναι κριτήριο αξιολόγησης αξίζει να δούμε τους Κύπριους με τις περισσότερες συμμετοχές και τα περισσότερα γκολ στην ιστορία της Α’ Εθνικής.
Συμμετοχές
Μιχάλης Κωνσταντίνου 270
Τάσος Κωνσταντίνου 242
Σταύρος Παπαδόπουλος 226
Παύλος Βασιλείου 222
Δημήτρης Κίζας 196
Γκολ
Μιχάλης Κωνσταντίνου 109
Τάσος Κωνσταντίνου 57
Παύλος Βασιλείου 55
Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (Παμπουλής) 52
Γιαννάκης Οκκάς 50
Πηγή: superleague
